سوالات متداول بیمه شرکت های دانش بنیان

 

 

بخش اول: بیمه تأمین اجتماعی

 

1-1- مفهوم بیمه در شرکت ها و انواع آن

 

1- بیمه هایی که شرکت های دانش بنیان به عنوان کارفرما باید اخذ کنند چند نوع است؟

به طور کلی بیمه به دو بخش بیمه های اجباری و بیمه های اختیاری تقسیم می شوند.

بیمه های اجباری، بیمه هایی است که از وظایف حکومت هاست و بر طبق قوانین کار وضع شده است. در کشور ما نیز بر اساس قانون کار و قانون تأمین اجتماعی این وظیفه از سمت دولت به سازمان تأمین اجتماعی محول شده و کارفرمایان را موظف به برقراری آنها برای کلیه کارکنان خود کرده است.

بیمه های اختیاری نیز بیمه هایی هستند که صاحبان کارگاه و حرف گوناگون به تناسب فعالیت های خود آنها را از شرکت های زیر مجموعه بیمه مرکزی ایران اخذ می کنند. (در اصطلاح بازار به آنها بیمه بازرگانی می گویند) مانند بیمه های آتش سوزی، مسئولیت، عمر و... که توسط تمامی شرکت های بیمه ارائه می شوند.

 2- شرکت های دانش بنیان چه زمانی به پرداخت های بیمه ای نیاز دارند و این پرداخت ها به چند بخش تقسیم می شود؟

شرکت ها (اعم از دانش بنیان و غیر دانش بنیان) به طور کلی تنها موظف به پرداخت حق بیمه های اجباری هستند و از آنجایی که اغلب شرکت های داخل کشور عضو صندوق بیمه تأمین اجتماعی می باشند، پرداخت حق بیمه باید به این صندوق صورت گیرد.

هنگام آغاز پرداخت حق بیمه برای شرکت نیز از روزی است که شرکت به صورت قانونی ثبت شده و اعلامیه آن در روزنامه رسمی کشور آمده است.

شرکت ها و کارفرمایان (حقیقی) عضو صندوق تأمین اجتماعی که از این سازمان کد کارگاه اخذ کرده باشند، علاوه بر پرداخت حق بیمه کارکنان خود، طبق ماده 38 قانون تأمین اجتماعی، موظف به پرداخت حق بیمه قراردادها نیز هستند. این مبلغ شامل کلیه قراردادهای شرکت (کارفرما) بوده و نحوه محاسبه و پرداخت آن بر اساس بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران است.

 

3- اخذ کد کارگاهی و ارائه لیست بیمه کارکنان شرکت ها چگونه انجام می شود؟ فرآیند بازرسی از کارگاه چگونه خواهد بود؟

پس از طی شدن مراحل ثبتی و اعلام مشخصات شرکت در روزنامه رسمی کشور،

• مدیرعامل شرکت (کارفرما) یا نماینده وی بایستی به شعبه تأمین اجتماعی محل استقرار خود مراجعه کرده و با ارائه مدارک نسبت به آغاز مراحل اخذ کد کارگاهی اقدام کند.
• پس از تحویل کامل مدارک و تشکیل پرونده، طی یک ماه آینده بازرس سازمان تأمین اجتماعی به آدرس اعلامی کارگاه (محل کار) مراجعه کرده و صحت اظهارات، وضعیت فعالیت و تعداد پرسنل کارفرما را بررسی می کند.
• در صورت تأیید بازرس و طی مراحل اداری لازم، کد کارگاهی از سوی شعبه صادر شده و کارفرما می تواند از طریق درگاه پرداخت سازمان تأمین اجتماعی نسبت به ارسال لیست کارکنان و حق بیمه ماهانه ایشان اقدام کند.

وظیفه بازرسان در وهله نخست احراز هویت کارگاه و کارفرمای کارگاه مورد بررسی است و سپس با مراجعه به مستندات و مدارک کارگاه و در صورت لزوم گفتگو با افراد شاغل در کارگاه، وضعیت اشتغال و بیمه پردازی افراد مشمول مورد بررسی قرار می گیرد و موارد در گزارش بازرسی درج می شود. اگر کارفرما و یا افراد مشمول مستنداتی دال بر ردّ نظریه بازرس داشته باشند می توانند موارد را به سازمان تامین اجتماعی ارائه کنند و چنانچه ادعا احراز گردد، گزارش بازرسی با رعایت مقررات قابل اصلاح خواهد بود.

 

4- آیا لازم است شرکت ها از زمان اعلام ثبت خود در روزنامه رسمی، اقدام به پرداخت بیمه نمایند؟

در صورتی که شرکت پس از اعلام روزنامه رسمی غیر فعال باشد، می تواند نسبت به اخذ کد کارگاهی اقدام نکند و هنگام آغاز فعالیت با مراجعه به سازمان تأمین اجتماعی با اظهار عدم فعالیت در بازه مورد نظر، اقدام به اخذ کد کارگاهی کند.

در صورتی که به هر دلیل امکان تحویل اظهار عدم فعالیت به شعبات سازمان تأمین اجتماعی فراهم نشد، بایستی نامه مذکور را به همراه مدارک تأسیس شرکت به آدرس شعبه پست سفارشی کرده و رسید آن را تا زمان مراجعه بعدی و اخذ کد کارگاه نزد خود نگه دارد.

 

5- آیا اخذ کد کارگاهی با فاصله چند ماهه یا چند ساله از تاریخ ثبت شرکت غیر قانونی بوده و مستلزم جریمه کارفرماست؟

زمانی که برای بازه مورد نظر اظهار عدم فعالیت شود جریمه ای منظور نخواهد شد. اما در صورتی که در آینده فردی اقدام به شکایت از شرکت بابت عدم پرداخت حق بیمه و منظور نکردن وی در لیست بیمه داشته باشد یا قراردادی به دست سازمان تأمین اجتماعی برسد که نشان دهنده نام و فعالیت شرکت در بازه مذکور باشد، وی برای بخشی مشخص یا تمام مدتی که عدم فعالیت اظهار کرده است جریمه خواهد شد.

 

6- مهلت ارسال لیست ماهانه بیمه برای کارفرما چه میزان است؟

مطابق ماده 39 قانون تأمین اجتماعی حق بیمه هر فرد حداکثر تا پایان ماه بعد قابلیت پرداخت خواهد داشت. لذا کارفرما در هر نوبت ارسال لیست بیمه می تواند حداکثر تا دو ماه پیش از تاریخ جاری را برای پرسنل خود بیمه منظور کند.

 

7- مبلغ پرداختی حق بیمه ماهانه چقدر است و به چه شکل باید پرداخت شود؟

با توجه به اینکه عموم شرکت ها خدمات بیمه ای خود را از سازمان تأمین اجتماعی اخذ می کنند، نرخ های پرداختی و قوانین آن بر اساس قانون تأمین اجتماعی خواهد بود.

طبق ماده 28 قانون تأمین اجتماعی، مبلغ حق بیمه قابل پرداخت به میزان 30% از حقوق و مزایای (تحت پوشش) کارکنان است که 23% از آن بر عهده کارفرما و 7% مابقی بر عهده کارگر خواهد بود.

دو نکته دیگر نیز در این زمینه شایان ذکر است.

الف) مطابق با ماده 30 قانون تأمین اجتماعی، کارفرما موظف است سهم بیمه شده (کارگر) را نیز از پرداختی وی کسر کرده و به همراه سهم خود به حساب سازمان واریز کند. لذا در هر صورت کارفرما مسئول کلیه پرداخت ها به سازمان تأمین اجتماعی است.

ب) سقف پرداخت حقوق مشمول بیمه در سازمان تأمین اجتماعی هفت برابر حداقل دستمزد روزانه است که در حال حاضر (سال 1398) 10.6 میلیون تومان ماهانه می باشد. لذا سقف برداشت (کسر) مبلغ حق بیمه از حقوق کارکنان به میزان 7% این مبلغ خواهد بود و مابقی مشمول پرداخت حق بیمه نخواهد بود.

 

8- چند نوع بیمه نامه یا پوشش بیمه ای برای افراد وجود دارد؟

سازمان تأمین اجتماعی بنابر بر تکالیف قانونی خود موظف است پوشش بیمه ای برای کلیه اشخاصی که صاحب شغل هستند یا به نوعی در برابر دریافت دستمزد کار می کنند است و مشمول پوشش های دیگری نیز نیستند را ایجاد کند. (ماده 4 قانون تأمین اجتماعی) در این راستا چندین نوع پوشش بیمه ای برای شرایط و مشاغل مختلف طراحی شده است.

با توجه به این نکته، جدول انواع بیمه و حق بیمه های مشمول به شرح زیر است.

 

اما ذکر این نکته نیز ضروری است که تنها سه نوع اول لیست یعنی بیمه های اجباری و مشاغل آزاد با شرکت های دانش بنیان مرتبط می شوند.

به طور کلی کلیه پرسنل شرکت های دانش بنیان می توانند از خدمات بیمه اجباری بهره مند شوند و در این زمینه تفاوتی میان گروه مشاغل یا سطح حقوق و دستمزد نیست. اما در صورتی که فرد در هیچ شرکتی مشغول به فعالیت نباشد (کارفرما نداشته باشد) و شخصاً بخواهد برای پرداخت حق بیمه اقدام کند، می تواند از بیمه اختیاری (مشاغل آزاد) بهره مند شود.

 

 

9- کدام وجوه و مبالغ پرداختی مشمول کسر حق بیمه می باشد؟

طبق بند 1 از بخش چهارم بخشنامه 11/3 جدید درآمد (پیش از این در بخشنامه 11/1 بند د عنوان شده بوده که با حکم دیوان عدالت اداری این بخشنامه باطل شده است)، کلیه وجوه پرداختی به کارکنان به استثنای موارد زیر مشمول کسر حق بیمه است:

• باز خرید ایام مرخصی (در حدود مقرر در ماده 64 قانون کار)
• هزینه سفر و فوق العاده مأموریت (به شر ط ارائه مدارک مثبته)
• کمک هزینه عائله مندی حق اولاد- (حداکثر تا میزان قابل پرداخت طبق ماده 86 قانون)
• حق همسر به کارکنان
• عیدی قانون کار و پاداش نهضت سواد آموزی
• کمک هزینه مسکن و خوار و بار در ایام بیماری
• حق شیر و حق تضمین (کسر صندوق)
• خسارات اخراج و مزایای پایان کار (حق سنوات)
• شاغلین تحت پوشش سایر صندوق های بیمه و بازنشستگی دولتی

 

10- شرایط اخذ بیمه مشاغل آزاد چیست؟

 صاحبان حرف و مشاغل آزاد به افرادی اطلاق میشود که با داشتن کارگر (کارفرما) یا خود به تنهایی (خویش فرما) به کار اشتغال داشته و مشمول مقررات حمایتی خاصی نباشند. لذا کلیه مشاغلی که بیمه نشده اند با تکمیل فرم درخواست و انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه مقرر می توانند مشمول مقررات این نوع بیمه قرار گیرند.

(طبق قانون اصلاح بند ب و تبصره 3 ماده 4 قانون تأمین اجتماعی) صاحبان حرف و مشاغل آزاد می توانند به صورت اختیاری در برابر تمام یا قسمتی از مزایای این قانون بیمه شوند. لذا این افراد طبق بندهای زیر (و با لحاظ کردن شرایط قانونی و طی مراحل آن) می توانند پوشش های مورد نظر خود را اخذ کنند.

الف) بیمه بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی با نرخ١٤% (١٢%سهم بیمه شده +٢%سهم دولت)

ب) بیمه بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی با نرخ ١٦% (١٤% سهم بیمه شده +٢% سهم دولت)

ج ) بیمه بازنشستگی و از کارافتادگی و فوت با نرخ٢٠ % (١٨% سهم بیمه شده +٢% سهم دولت)

علاوه بر موارد فوق پوشش درمانی نیز مطابق جدول سالانه هزینه های بیمه ای قابل خریداری و استفاده خواهد بود.

 

11- تفاوت بیمه اختیاری با بیمه اجباری در سازمان تأمین اجتماعی چیست؟ (اگر فردی در شرکتی بیمه بوده است و به هر دلیلی با شرکت قطع هکاری کند چگونه میتواند سابقه بیمه خود را ادامه دهد؟)

افرادی که به دلایل مختلف نمی توانند بیمه اجباری را ادامه دهند یا کارفرما ندارند، برای اینکه سوابق این افراد بدون استفاده باقی نماند می توانند از بیمه اختیاری و مشاغل آزاد استفاده کنند. دفعات استفاده از بیمه اختیاری نیز شامل هیچ گونه محدودیتی نمی باشد، اما فرد متقاضی باید دارای حداقل یک ماه سابقه بیمه بوده و زیر ۵۰ سال سن داشته باشند، همچنین زنان خانه دار بالای ۴۵ سال نمی توانند بیمه اختیاری شوند.

بیمه اختیاری مشمول بیمه بیکاری نمی‌شود به همین دلیل از بحث غرامت دستمزد ایام بیکاری نیز بهره‌مند نمی‌شوند، اما مزایای بیمه‌های اجباری مانند بازنشستگی، از کارافتادگی، درمان و... برای ایشان وجود دارد.

 

12- بیمه بیکاری چیست و به چه اشخاصی تعلق می گیرد؟

بیکار بیمه شده ای است که بدون میل و اراده خود بیکار شده و آماده به کار باشد. وی می تواند از مستمری بیمه‌ بیکاری برخوردار شود اما تشخیص ارادی بودن یا غیرارادی بودن بیکاری بیمه شده، برعهده کمیته ای متشکل از نمایندگان سازمان تأمین اجتماعی و اداره کار و اموراجتماعی محل اشتغال بیمه شده است.

بیمه شده بیکار، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، باید حداکثر ظرف مدت ٣٠ روز از تاریخ بیکاری به شعبه تأمین اجتماعی مراجعه کرده و پرونده در سیکل اداری که بین تامین اجتماعی و اداره کار مطرح شده و در نهایت فرد برای دریافت مقرری بیکاری معرفی خواهد شد.

شایان ذکر است، ایام استفاده از مقرری بیمه بیکاری جزو سوابق پرداخت حق بیمه کارگران به لحاظ بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت محسوب می‌شود.

افراد مشمول این قانون بایستی:

• تبعه کشورهای خارجی نباشند
• مستمری بگیر بازنشسته و یا از کارافتاده کلی نباشند
• دارای حداقل ٦ ماه سابقه پرداخت حق بیمه باشند.
• در زمره صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری نباشد.

مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری به بیمه شدگان واجد شرایط، به سابقه پرداخت حق بیمه از سوی آنان بستگی دارد. مبلغ آن نیز ۵۵ درصد میانگین حقوق سه ماهه آخر بیمه شده است که از حداقل حقوق مصوب سالانه کمتر نخواهد بود و علاوه بر آن به ازای هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثر تا ۴ نفر) ۱۰ درصد نیز به دستمزد افزوده می‌شود.

 

 

 

13- در صورت نیاز به انتقال سوابق بازنشستگی بین صندوق های بیمه ای چه مسائلی باید مد نظر قرار گیرد.

در صورتی که فردی بخواهد صندوق خود را منتقل کند مصوبه 92/12/21 ملاک عمل خواهد بود و برای سیاستگذاری و عمل در این خصوص نیازی به بررسی موارد قبلی نیست.

پیش از این ابلاغیه هر فردی باید هنگام درخواست برای انتقال صندوق خود کل مبلغ ما به التفاوت ماه اول دریافت حقوق از صندوق جدید را برای تمام دوره گذشته خود پرداخت می کرد. یعنی حق بیمه قابل انتقال از صندوق قبلی به ازای هر ماه، معادل حق بیمه ماه نخست کار در صندوق جدید بود. لذا معادل حق صندوق قبلی کل مبالغ پرداختی فرد را یکجا به صندوق جدید پرداخت می کرد، اما چون در سال های گذشته بسیاری از این مبالغ پرداخت شده بود و با توجه به تورم و افزایش سالانه حقوق ها، امروز ارزش کمی داشت، این فاصله افزایش مبالغ که طی سال ها جمع شده بود، بر عهده خود فرد قرار می گرفت. از سوی دیگر چون قوانین پرداختی صندوق های مختلف با یکدیگر تفاوت داشت، پرداخت مابه التفاوت نیز بر عهده فرد قرار می گرفت. به عنوان مثال، حق بیمه در صندوق بازنشستگی کشوری 8/5 درصد سهم کارمند و 8/5 درصد سهم کارفرما است. در صورتی که در قانون و سازمان تأمین اجتماعی سهم کارمند 7 و کارفرما 23درصد از کل حقوق است. لذا فاصله پرداخت میان 8/5 و 23 درصد سهم کارفرما بر عهده بیمه شده است. مضاف بر این هر فرد تنها یک بار اجازه تغیر صندوق بازنشستگی خود را در طول مدت خدمت داشت.

با تمام این اوصاف، با مصوبه اسفند 92 هیئت وزیران بسیاری از موانع مرتفع شده است. به این صورت که هنگام تقاضای فرد برای تغییر صندوق بازنشستگی، صندوق قبلی باید کل مبالغ پرداختی طی سنوات خدمت وی را به همراه سود سالانه که بانک مرکزی هر سال آن را اعلام می کند را پرداخت کند. اجبار به یک بار انتقال صندوق در طول مدت خدمت نیز حذف شده است.

 

14- آیا خدمت سربازی جزو سوابق تامین اجتماعی محسوب می شود؟

با پرداخت حق بیمه مربوطه، مدت خدمت نظام وظیفه قبل از اشتغال یا پس از اشتغال جزو سوابق بیمه شده منظور خواهد شد. (ماده ١٤ قانون کار و ماده ٩٥ قانون تامین اجتماعی)

 

 

2-1- تکالیف شرکت ها در حوزه بیمه تأمین اجتماعی

 

15- انواع بیمه‎های اجباری و تکالیف بیمه ای شرکت‌های دانش‌بنیان کدام‌ها هستند؟

 بیمه پرسنل از انواع بیمه‌های اجباری و تکالیف شرکت‌های دانش‌بنیان می‌باشد. البته می‌توانند از سایر بیمه‌ها نیز استفاده کنند که مربوط به بیمه تامین اجتماعی نمی‌باشد.

 

16- نحوه اخذ ردیف پیمان، کد کارگاهی و مفاصاحساب در شعب بیمه تامین اجتماعی چگونه است؟

پیمانکار با همراه داشتن قرارداد و نامه ای از کارفرما به شعبه تامین اجتماعی محل اجرای پیمان مراجعه نموده و درخواست کد کارگاهی می نماید. پس از پایان پیمان نیز با در دست داشتن نامه کارفرما و لیست بیمه های ارسالی طی زمان اجرای پیمان، برای دریافت مفاصا حساب به شعبه مربوطه مراجعه خواهد نمود.

 

17- آیا برای معافیت و یا تخفیف حق بیمه تعداد نفرات شاغل در آن کارگاه (مثلا زیر 5 نفر) در میزان تخفیف و یا معافیت تاثیرگذار است؟

خیر. کارگاه های زیر 5 نفری که از پرداخت بیمه معاف هستند شامل مشاغل مشخصی شده است که لیست آنها در سایت تامین اجتماعی در دسترس خواهد بود.

فعالیت های تولیدی، صنعتی و فنی که ذیل مشمول معافیت حق بیمه سهم کارفرما تا میزان ٥ نفر کارگر می باشند:

•      سماور سازی

•      صابون پزی

•      کارگاههای صنایع دستی

•      کارگاههای صنایع روستائی که فعالیت آنها

جنبه تولیدی ، صنعتی و فنی داشته باشد.

•      فخاری

•      قالب زنی

•      تولید کنندگان قفل

•      کاشی سازی و سرامیک سازی

•      تولید کفش (کفاشی )وپستائی سازی

•      ساخت وتولید انواع مخازن

•      موزائیک سازی –بلوک سازی

•      سازندگان میز وصندلی ، کمد، قفسه ، کابینت آشپزخانه

•      ساخت وتولید انواع ماشین آلات کشاورزی و وسائل

و ادوات مربوطه و تعمیرات آنها

•      معادن سطح الارضی که جنبه کارگاهی دارند.

•      نمد مالی

•      یخدان سازی

•      ناشران و موسسات انتشاراتی

•      شرکتها و اتحادیه های تعاونی روستائی و کشاورزی که جنبه تولیدی ، صنعتی و فنی داشته باشند.

•      واحدهای تولیدی کشاورزی

•      آلومینیوم سازی و خمکاری

•      اطاقسازی ماشین

•      آهنگری ، فلز تراشی (قطعه سازی ) ، حلبی سازی، تراشکاری

•      انواع بافندگی

•      پرورش ماهی

•      پرورش و نگهداری دام و ماکیان

•      ساخت وتعمیرات انواع پمپ آب

•      تولید گازهای صنعتی وطبی و وسایل آتش نشانی

•      ترازو ، قپان وباسکول سازی

•      تولید کنندگان تابلوهای فشار ضعیف و قوی برق

•      شرکت‌های تعاونی تولیدی وابسته به ارگانهای دولتی نظیر مرکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی کشور که فعالیت‌های آنها جنبه تولیدی، صنعتی و فنی دارد.

•      چاقو سازی

•      تولید انواع چراغ خوراک پزی

•      چاپخانه شامل : چاپ، حروف چینی، گراورسازی، کلیشه سازی، لیتوگرافی و انواع صحافی

•      خبازی

•      انواع دوزندگی

•      درب وپنجره سازی

•      ریخته گری

•      سراجی شامل: کیف و چمدان و کمر بندسازی و ...

 

18- آیا در انواع قراردادها برای پرداخت حق بیمه، محدودیت تعداد پرسنل و کارکنان وجود دارد؟

خیر. هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد. فقط برای افراد بازنشسته تامین اجتماعی، امکان ارسال بیمه وجود ندارد.

 

19- آیا شرکت های دانش بنیان می‌توانند از معافیت پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی برای کارکنان خود استفاده نمایند؟

خیر. در حال حاضر طرحی برای معافیت از پرداخت حق بیمه سهم کارفرما ویژه شرکت های دانش بنیان وجود ندارد و فعلا در دستور کار معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور نیز نیست.

 

20- جرایم بیمه تامین اجتماعی در چه مواردی و به چه میزان در نظر گرفته می‌شوند؟

 در صورتی که کارفرما از ارسال لیست و پرداخت حق بیمه کارکنان خود در مهلت مقرر در قانون خودداری نماید، جریمه عدم ارسال لیست بیمه، معادل 10 درصد حق بیمه برای یک نوبت است و به ازای هر ماه تاخیر در پرداخت معادل 2% حق بیمه به همراه بیمه بیکاری تعیین می‌شود.

لازم به ذکر است در کلیه موارد، پرداخت نقدی خسارات متعلقه قبل از صدور اجراییه از بخشودگی 40% بهره مند خواهند بود.

شایان توجه است در همه حال بدهی ها به قوت خود باقی است و مشمول هیچ گونه بخشودگی نخواهد شد.

 

21- روش ارسال حق بیمه اعضا و کارکنان شرکت‎های دانش‌بنیان چگونه است و چه میزان هزینه دارد؟

ارسال لیست بیمه و پرداخت حق بیمه و بیمه بیکاری برای شرکت های دانش بنیان و غیر آن تفاوتی ندارد و معادل 30 درصد کل حقوق و مزایای مستمر کلیه کارکنان به استثنای مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره خواهد بود.

از مبلغ فوق 7 درصد متعلق به کارگر بوده که به صورت ماهیانه از حقوق وی کسر می شود و 23 درصد مابقی متعلق به کارفرما خواهد بود. علاوه بر این 3 درصد نیز به عنوان کمک دولت به دو عدد فوق افزوده می شود که به صورت سالیانه و در قالب بودجه سنواتی توسط دولت به این سازمان پرداخت خواهد شد.

 

3-1- حسابرسی از دفاتر شرکت ها

 

22- نحوه رسیدگی و حسابرسی بیمه سال‌های قبل چگونه است؟

کلیه عملیات حسابرسی توسط موسسه حسابرسی تامین انجام می شود که این موسسه قبل از مراجعه حضوری، نامه‌ای با مضمون حسابرسی دفاتر قانونی و تاریخ حضور نماینده خود ارسال می‌کند. چگونگی حسابرسی با توجه به بخشنامه های 11 تا 11/3 سازمان تامین اجتماعی و نیز دستور العمل حسابرسی دفاتر قانونی این سازمان انجام می‌پذیرد که در صفحه بیمه تأمین اجتماعی سایت دانش بنیان (لینک) بخشنامه ها ضروری این بخش قرار داده شده است.

 

23- آیا عدم دفتر نویسی شرکتی یا عدم ارائه دفاتر به حسابرسان یا بازرسان سازمان تأمین اجتماعی تغییری در ضرایب پرداختی حق بیمه قراردادهای شرکت ایجاد می‌کند یا خیر؟

در صورتی که شرکت درخواست استفاده از مزایای معافیت هاتی ذیل بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران را داشته باشد و دفتر نویسی نیز نداشته باشد، حق بیمه به میزان 7.78 درصد برای آن محاسبه می شود. اما هنگامی که قراردادهای شرکت در قالب های مذکور نگنجد، بر اساس نظر و تشخیص کارشناس سازمان ضریبی میان 7.78 تا 16.67 درصد برای بخش های مختلف قرارداد وضع می شود.

 

24- چه زمانی ممیزان سازمان تأمین اجتماعی برای حسابرسی به شرکت ها مراجعه می‌کنند؟

بنابر ماده 47 قانون تأمین اجتماعی، سازمان تأمین اجتماعی حق حسابرسی از کلیه شرکت ها را داراست. لذا به صورت کلی حسابرسی دوره ای از شرکت ها مطابق با روند ابلاغ شده در بخشنامه 11/3 درآمد انجام خواهد شد.

اما در صورتی که شرکت (کارفرما) در یکی از شرایط زیر قرارداشته باشد برای بازرسی از دفاتر قانونی در اولویت حسابرسی قرار خواهد گرفت (طبق مفاد بند ب بخش اول بخشنامه 11/3 درآمد):

• بر اساس قرار بازرسی صادر شده از سوی هیئت های تشخیص مطالبات
• موارد ارجاعی از طریق مدیر عامل، معاونت فنی و درآمد یا اداره کل درآمد سازمان تأمین اجتماعی
• کارگاه های حائز شرایط صدور مفاصا حساب قرارداد بر اساس بازرسی (به عنوان نمونه کارگاه های مشمول بخشنامه 14/3 قدیم و بشخنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران جدید)
• شرکت ها و موسسات در حال تسویه یا انحلال

 

25- فرآیند بازرسی از دفاتر شرکت ها و کارفرمایان چگونه و بر چه اساسی است؟

طبق ماده 47 قانون تأمین اجتماعی، سازمان اجازه بازرسی و حسابرسی از دفاتر قانونی شرکت های عضو خود را داراست. هنگام مراجعه حسابرسان سازمان تأمین اجتماعی، بررسی ایشان بر اساس دفاتر قانونی انجام خواهد شد که بر اساس اسناد مالی موجود، عموماً در دو حوزه زیر امکان بدهکار کردن شرکت ها وجود خواهد داشت:

• برخی اسناد خرید و فروش های شرکت که حق بیمه قراردادها بر آنها مترتب می شود.
• مقایسه حق بیمه اظهار شده برای کارکنان با حقوق و مزایای پرداختی درج شده در دفاتر و در نتیجه مطالبه ما به التفاوت از کارفرما

در صورتی که طی این فرآیند بدهی ایجاد شود و کارفرما موارد را پذیرفته و کمتر از یک ماه آن را پرداخت کند مشمول جریمه نخواهد شد. ولی اگر نپذیرد و به هیئت تشخیص مطالبات و تجدید نظر ارجاع دهد، تا زمان قطعیت بدهی نیازی به پرداخت مبالغ مذکور نیست. اما از زمانی که بدهی قطعی شد 10% به خسارت های تعیین شده افزوده خواهد شد. در این هنگام نیز اگر شرکت ظرف کمتر از یک ماه مبالغ را پرداخت کند حداکثر تا 40% جریمه ها مشمول تخفیف خواهد شد.

 

26- در صورتی که کارفرما دفاتر قانونی (دفتر نویسی) نداشته باشد حسابرسی چگونه انجام خواهد شد؟

مطابق با تذکر درج شده ذیل بند الف بخش اول بخشنامه 11/3 درآمد سازمان تأمین اجتماعی، در صورتی کارفرما دفتر قانونی نداشته یا دفاتر نانویس داشته باشد، بازرسی بر اساس سایر مدارک موجود و اختیارات قانونی سازمان (ذیل ماده 40 قانون تأمین اجتماعی) انجام و محاسبه خواهد شد.

 

4-1- حق بیمه قراردادها (بیان مفاهیم و کلیات)

 

27 - ماده 38 قانون تأمین اجتماعی و موضوع حق بیمه قراردادها چیست؟

شرکت ها و کارفرمایان عضو سازمان تأمین اجتماعی بر اساس تفسیر سازمان تأمین اجتماعی از ماده 38 قانون تأمین اجتماعی، علاوه بر پرداخت حق بیمه کارکنان، موظف به پرداخت حق بیمه قراردادها هستند. این مبلغ شامل کلیه قراردادهای شرکت (کارفرما) بوده و نحوه محاسبه و پرداخت آن بر اساس بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران درآمد سازمان تأمین اجتماعی است.

هدف از صدور این بخشنامه و نسخه های تکمیلی آن، ایجاد یکپارچگی در پرداخت های بیمه ای کارگران شاغل در فعالیت های پیمانکاری است. لذا کارفرما موظف به اطلاع رسانی قراردادها به سازمان تأمین اجتماعی و نگهداشت بخشی از مبالغ قابل پرداخت به پیمانکار، جهت الزام پیمانکار به پرداخت حق بیمه های افراد شاغل در قرارداد و تسویه حساب با این سازمان است.

 

28- پرداخت حق بیمه قرارداد شامل حال چه اشخاصی (حقیقی یا حقوقی) می شود و چه بخشهایی دارد؟

به طور کلی (بر اساس بخشنامه 11/3 درآمد سازمان تأمین اجتماعی) پرداخت حق بیمه قرارداد تنها در صورتی موضوعیت ندارد که اشخاص حقیقی به تنهایی موضوع قرارداد را به انجام رسانده باشند. از این رو کلیه قراردادهای شرکت ها و اشخاصی که به صورت جمعی طرف قرارداد هستند، مشمول پرداخت حق بیمه قرارداد خواهند بود.

بر اساس بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران سازمان تأمین اجتماعی، تمامی قراردادها به دو بخش عمرانی و غیر عمرانی تقسیم می شوند و از آنجایی که این سازمان اختیارات قانونی محاسبه و تعیین ضریب دستمزد در مشاغل و موارد خاص را دارد، به محاسبه ضرایب بیمه ای برای قراردادها اقدام کرده است.

به عنوان نمونه ضرایب بخش عمرانی 6/6 درصد (برای بخش مکانیکی) و 6/15 درصد (برای بخش غیرمکانیکی) است. این ضرایب برای بخش غیر عمرانی به ترتیب 7/78 و 16/67 درصد خواهد بود.

 

29- چه افراد یا قراردادهایی واجد تخفیف یا معافیت  از پرداخت حق بیمه قراردادها  می باشند؟

ذیل هر بخشنامه از سری بخشنامه های تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران سازمان تأمین اجتماعی بخشی از صنایع و قراردادهای خاص مشمول تخفیف یا معافیت قرار گرفته اند. اما مهمترین بخش های مذکور که واجد شرایط معافیت کامل از پرداخت می باشند به شرح زیر است:

• قراردادهای شرکت های عضو انجمن مشاوران مدیریت
• قرارداد های پژوهشی
• قراردادهای شرکت ها و کارفرمایان کارگاه ثابت
• قراردادهای فناوری اطلاعات ذیل شرکت های عضو سازمان نظام صنفی رایانه
• قراردادهای دانش بنیان

 

30- دسترسی به بخشنامه ها و ابلاغیه های سازمان تأمین اجتماعی چگونه ممکن است؟

تمامی  بخشنامه ها، دستورات اداری و ابلاغیه های در دسترس سازمان تأمین اجتماعی در سایت معاونت فنی و درآمد این سازمان (صفحه بخشنامه ها) موجود است. به فراخور مطالب و سوالات متداول نیز در بخش پرسش و پاسخ این پایگاه نیز لینک فایل‌های مرتبط قرار داده شده است.

لینک سایت سازمان تأمین اجتماعی: (اینجا)

لینک صفحه بخشنامه ها: (اینجا)

دسترسی به لینک های بالا در تاریخ 1398/8/20 میسر بوده است.

 

31- اگر قرار داد میان دو شرکت خصوصی برقرار شود آیا باز هم به پرداخت حق بیمه قرارداد نیازی هست یا خیر؟

از آنجایی که ماده 38 قانون تأمین اجتماعی برای این بخش هیچ محدودیتی تعیین نکرده و تبصره موضوعی خاصی هم ندارد، تمامی قراردادهای کشور (حتی قرارداد میان دو شرکت خصوصی با هم.) را شامل می شود.

 

32- آیا برای انجام پروژه های فردی نیازی به پرداخت حق بیمه قرارداد هست یا خیر؟

با توجه به بند 3 و 4 از بخش چهارم بخشنامه 11/3 جدید درآمد سازمان تأمین اجتماعی(با عنوان اصلاح برخی از مقررات بازرسی از دفاتر قانونی) قراردادهای مقاطعه کاری (پیمانکاری) تک نفره که موضوع عملیات پیمان منحصراً توسط شخص مقاطعه کار (پیمانکار) به تنهایی انجام گرفته باشد، با عنایت به دادنامه شماره 1815 مورخ 93/11/16 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، از شمول ماده 38 قانون تأمین اجتماعی خارج می باشد و نیازی به پرداخت حق بیمه قرارداد و اخذ مفاصا حساب از تأمین اجتماعی نیست.

در عین حال ذیل بخش چهارم بند 3 همین بخشنامه نوشته شده: «قراردادهایی که موضوع آن توسط یک شخص به تنهایی انجام شده و دارای تبعیت دستوری و اقتصادی باشد، قرارداد کار بوده و .. مشمول کسر حق بیمه می باشد.» که منظور از تبعیت دستوری و اقتصادی اخذ دستمزد و حقوق در ازای سفارش کاری مستمر است. به عبارت دیگر، فرد مجری نقش پیمانکار را نداشته و کارمند کارفرما محسوب شود. لذا در چنین شرایطی مبلغ پروژه به منزله حقوق مجری بوده، حق بیمه از حقوق دریافتی وی کسر شده و تابع قانون کار خواهد بود.

 

33- شرکتی در پارک فناوری پردیس قراردادی با ستاد پارک امضا کرده و آن را در دفتر خود در تهران انجام داده است. حق بیمه قرارداد را هم به شعبه محل دفتر خود در تهران با اسناد ارائه شده پرداخت کرده و مفاصا حساب دریافت کرده است. اما هنگامی که به پارک برای آزاد کردن 5% مبلغ قرارداد خود مراجعه کرده امور مالی پارک از او مفاصا حساب از شعبه رودهن را درخواست کرده است. تکلیف چیست؟ این شرکت باید از شعبه رودهن تقاضای مفاصاحساب کند یا مفاصا حساب تهران برای او کافی است؟

اگرچه بر اساس قوانین تامین اجتماعی اینکه اخذ مفاصا حساب از کدام شعبه اخذ شود تفاوتی ندارد، اما بر اساس بخشنامه 92 درآمد سازمان تأمین اجتماعی، مفاصا حساب قرارداد بایستی از نزدیکترین شعبه به محل اجرای پروژه اخذ شود. لذا با توجه به اینکه محل اجرای پروژه پارک پردیس و زیر نظر شعبه رودهن بوده، پیمانکار نیز موظف به اخذ مفاصا حساب قرارداد از شعبه رودهن است.

در حالی که اگر شرکت مورد نظر مفاصا حساب بدهی شرکتی خود را از شعبه محل کارش اخذ کرده باشد با مفاصا حساب قرارداد متفاوت بوده و برای کارفرما وجاهتی ندارد. اگر هم می خواسته مفاصا حساب قرارداد را اخذ کند که از قبل می بایست کارفرما مشخصات و تاریخ شروع پروژه را به شعبه تأمین اجتماعی نزدیک خود اعلام می کرده، لذا باز هم برای این کار باید به شعبه رودهن مراجعه شود.

در حالتی خاص، برخی شرکت های مهندسی مشاور با توافقی که با شعبه تأمین اجتماعی نزدیک به دفتر خود داشته اند، مفاصا حساب کلیه پیمان های خود را از همان محل اخذ می کنند. در چنین صورتی باید مفاصا حساب دریافتی را به شعبه رودهن برده و نامه ای مبنی بر تأیید کار از آنجا اخذ کنند و جهت آزاد کردن 5% مانده قرارداد، نزد کارفرما ببرند.

 

34- در صورتی که شرکت مجری قرارداد (پیمانکار) عضو صندوقی غیر از تأمین اجتماعی باشد (یعنی کد بیمه ای کارگاه خود را از صندوقی دیگر اخذ کرده باشد) برای پرداخت حق بیمه قرارداد چه وضعیتی خواهد داشت؟

از آنجایی که اخذ حق بیمه قرارداد، تنها موضوع ماده 38 قانون تأمین اجتماعی بوده و در دیگر صندوق های بیمه ای موضوعیت ندارد، بالطبع در صورتی که کل کارگاه مجری عضو صندوقی غیر از تأمین اجتماعی باشد، نیازی به پرداخت این مبلغ نخواهد داشت.

اما با توجه به اینکه مطابق قانون، کارفرمایان موظف به اطلاع رسانی قراردادهای خود به شعب تأمین اجتماعی منطقه خویش هستند و بلافاصله پس از امضای قرارداد یک نسخه از آن را به شعبه محلی تأمین اجتماعی ارسال می کنند، پیمانکار می تواند با اخذ مفاصا حساب حق بیمه کارکنان خود از صندوق مذکور به شعبه تأمین اجتماعی کارفرما مراجعه کرده و با ارائه گواهی صندوق مذکور، مبنی بر عدم وجود بدهی بیمه ای، مفاصا حساب خود جهت آزاد کردن مانده قرارداد را از شعبه دریافت کرده و به کارفرما تحویل دهد.

 

35- برخی قراردادهای شرکت های دانش بنیان موضوعات و محتوایی محرمانه، دفاعی و امنیتی دارد. آیا انتشار متون قراردادهای مذکور و در اختیار گذاشتن حسابرسان هنگام بازدید از شرکت صحیح است؟

بر اساس مواد 2و 3 قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی، ماده 26 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح و دستورالعمل های داخلی حفاظت اطلاعات نیروهای مسلح ارائه و افشای اطلاعات قراردادهای محرمانه، امنیتی و نظامی جرم محسوب و بر حسب هر یک از این قوانین محکومیت های خاصی را به دنبال خواهد داشت. لذا ارائه این گونه اطلاعات به حسابرسان ممنوعیت قانونی به همراه دارد.

 

36- حق بیمه برای قراردادهای پیمانکاری، حق الزحمه، پروژه ای و قرارداد با اشخاص حقیقی چه میزان است و ارائه مفاصا حساب برای هر نوع قرارداد چگونه انجام می‌شود؟

برای قراردادهای پیمانکاری مطابق با بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران سازمان تامین اجتماعی، در صورتی که هزینه های پیمان تنها شامل دستمزد باشد، مشمول نرخ 16/67 درصد و در صورت استفاده از مواد و مصالح برای انجام پیمان، مشمول نرخ 7/78 درصد خواهد بود. البته این ضرایب مطابق با بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران ، استثنائاتی هم دارد.

برای قراردادهای منعقد شده با اشخاص حقیقی نیز در صورتی که شخص حقیقی دارای تیم کاری باشد، باید همانند موارد فوق برای دریافت مفاصا حساب اقدام کرده و به کارفرما تحویل نماید و در صورتی که کار توسط یک نفر انجام شود، در صورتی که موضوع فعالیت به شکل پیمان اجرا شده و مجری پیمان کارمند کارفرما نباشد (در مفهوم عمومی و رایج) از شمول ماده 38 قانون تأمین اجتماعی و پرداخت حق بیمه قراردادها معاف خواهد بود.

 

37- نحوه محاسبه حق بیمه پیمان و اخذ مفاصاحساب به صورت عمومی چگونه است؟

برای دریافت مفاصا حساب لازم است تا کارفرمایهر پروژه، نامه ای مبنی بر اعلام نحوه وضعیت اجرای قرارداد به شعبه تامین اجتماعی محل فعالیت پیمانکار و یا محل اجرای پیمان (در صورت دریافت کد کارگاه برای پروژه) ارسال نماید.

در نهایت و پس از اتمام قرارداد، سازمان تامین اجتماعی بر اساس ضرایب (7/8 و یا 16/7 درصد و یا سایر موارد) و دریافت وجه یا با اخذ تعهد بازرسی دفاتر قانونی، بدون دریافت وجه و تنها در صورت عدم وجود بدهی برای پیمانکار، نسبت به صدور مفاصا حساب اقدام خواهد کرد.

 

5-1- معافیت های حوزه بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران و تکالیف شرکت های دانش بنیان

 

38- معافیت های بیمه تامین اجتماعی مربوط به شرکت‌های دانش بنیان کدام‌ها هستند؟

مهمترین معافیت و تسهیل بیمه ای برای شرکت های دانش بنیان، بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران سازمان تأمین اجتماعی است که بنابر بند یک این بخشنامه، تمامی قراردادهای دانش بنیان که به تأیید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برسند از شمول و پرداخت ضرایب حق بیمه قراردادها (موضوع ماده 38 قانون تأمین اجتماعی) معاف خواهند بود.

اما به طور کلی، شرکت های دانش بنیان بر اساس موضوع و حوزه فعالیت خود می توانند از تمامی معافیت های سازمان تأمین اجتماعی که برای اشخاص حقوقی و صنوف طراحی شده‌اند استفاده کنند. این معافیت ها که اغلب موضوع ماده 38 تامین اجتماعی هستند در بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران سازمان تامین اجتماعی طبقه بندی شده است.

 

39- معافیت های بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران شامل حال کدام دسته از شرکت های دانش بنیان می شود؟

استفاده از معافیت های ذیل بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران محدود به هیچ یک از دسته های دانش بنیان نیست و تمامی شرکت های دانش بنیان می توانند از معافیت ها و تسهیلات این بخشنامه بهره مند شوند.

 

40- طبق بند 3 بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران آیا انتقال پرونده و کد کارگاهی شرکت ها به شعبات معرفی شده اجباری می باشد؟

خیر. تسهیلات ارائه شده در بند 3 صرفا جهت تمرکز در رسیدگی ها و امکان پیگیری سریع تر مشکلات شرکت ها در حوزه قانون تامین اجتماعی است و این انتقال صرفا به اختیار خود شرکت و در صورت نیاز خواهد بود .

 

41- در صورتی که معاونت علمی و فناوری نامه معافیت از پرداخت حق بیمه قرارداد را به شعبه مورد نظر ارسال نماید، اما شرکت موفق به دریافت مفاصا حساب بدون پرداخت ضریب نباشد، چه اقدامی باید انجام گیرد؟

با توجه به اینکه برخورد با معافیت ها در شعبات مختلف سازمان تأمین اجتماعی قائم به فرد و بر اساس نظر رئیس شعبه یا رئیس واحد درآمد می باشد، امکان بروز این اتفاقات وجود دارد.

به صورت کلی در صورت مطالبه حق بیمه بر اساس ضریب توسط شعبه، می توانید با اعتراض و مراجعه به هیئت های تشخیص مطالبات رأی و معافیت مورد نظر را از ایشان اخذ فرمایید. در صورت عدم موفقیت در هیئت های تشخیص مطالبات، امکان شکایت به دیوان عدالت اداری و پیگیری پرونده از این طریق نیز وجود دارد.

 

42- در فرآیند گرفتن مفاصا حساب در مورد پیمان هایی با موضوع قرارداد دانش بنیان، آیا نیازی هست که هنگام انعقاد قرارداد با مراجعه به سازمان تامین اجتماعی برای آن قرارداد یک کد پیمان باز شود؟ لطفا در هر دو حالت (داشتن یا نداشتن کد پیمان) بفرمایید امکان استفاده از حمایت معافیت حق بیمه قراردادها وجود دارد یا خیر؟

به صورت کلی برای هر قرارداد باید مفاصا حساب از سازمان تأمین اجتماعی اخذ شود و رویه کلی شعبات سازمان هم این است که برای هر مفاصا حساب ابتدا یک کد پیمان ایجاد می کنند. لذا کد پیمان در هر صورت صادر خواهد شد.

نکته قابل توجه آنکه در صورتی که شما قصد رد کردن لیست پرسنل در کد پیمان را داشته باشید اقدام به اخذ کد پیمان از همان ابتدای انعقاد قرارداد کنید .اما در صورتی که روی کد پیمان لیست رد کنید امکان معافیت از ضرایب ذیل بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران را نخواهید داشت. لذا در صورتی که نیاز به معافیت دارید و قرارداد شما دانش بنیان است از رد کردن لیست روی کد پیمان اجتناب فرمایید.

 

43- نامه اتمام قرارداد شرکت دانش بنیانی که متقاضی استفاده از تسهیلات معافیت حق بیمه قرارداد شرکت های دانش بنیان است،  /اتمام فاز،  توسط چه کسی و به چه عنوانی صادر شود؟ همچنین مراحل بررسی و دریافت تسهیلات معمولا چه زمانی به طول می انجامد.

هنگامی که کل قرارداد انجام شده و نیاز به تسویه حساب با کارفرما باشد، یا به علت طولانی بودن زمان انجام قرارداد شرکت قصد دارد بخشی که تاکنون انجام شده را تحویل داده و تسویه حساب کند، آخرین صورت وضعیت کار و هزینه های خود را به کارفرما داده و تقاضای تسویه حساب می کند.

با توجه به اینکه یکی از شرایط تسویه حساب قانونی همراه داشتن برگه مفاصا حساب سازمان تأمین اجتماعی است، کارفرما نامه ای خطاب به شعبه محل انجام پیمان به شرکت می دهد و خاتمه قرارداد یا فاز مورد نظر را همراه مبلغ و تاریخ اعلام می کند. پس از آن شرکت می تواند نامه مورد نظر را به شعبه برده و برای قرارداد مذکور پرونده پیمان باز کرده و مطابق مقررات سازمان تأمین اجتماعی مبلغ حق بیمه قرارداد را پرداخت  یا از معافیت های مختلف استفاده کند.

 

44- آیا امکان استفاده از معافیت های بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران برای قرار داد های منعقد شده یا تمام شده پیش از ابلاغ این بخشنامه (مرداد ماه سال 1397) وجود دارد؟

به طورکلی از آن جایی که قید زمان برای قرارداد ها ی دانش بنیان در بخشنامه مذکور وجود ندارد، معاونت علمی و فناوری نیز محدودیتی در این زمینه برای شرکت ها ایجاد نکرده است. اما امکان استفاده از معافیت و در نهایت اخذ مفاصا حساب، بسته به نظر شعبات سازمان تامین اجتماعی و هیئت های تشخیص مطالبات این سازمان خواهد بود.

 

45- آیا برای شرکتهای دانش بنیانی که به دلیل نیاز به اخذ سریع مفاصا حساب، مبلغ ضریب تعیین شده توسط شعبه را پرداخت کرده اند،  امکان استفاده از معافیت بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران وجود دارد؟

خیر. از آنجایی که شرکت مفاصا حساب را دریافت کرده است و پیش از آن نیز هیچ اشاره ای به دانش بنیان بودن شرکت و استفاده از معافیت های بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران نداشته است، امکان بازگشت مبلغ مذکور از سوی سازمان تأمین اجتماعی وجود نخواهد داشت.

به صورت کلی اگرشرکتی قصد بازگشت مبالغ پرداخت شده برای اخذ مفاصا حساب را داشته باشید و یا به اعلام بدهی های سازمان تامین اجتماعی اعتراض نماید، حتما پیش از پرداخت مبلغ باید اعتراض خود را اعلام و ثبت کند. در غیر این صورت امکان بازگشت مبالغ مذکور وجود نخواهد داشت.

 

46- آیا معافیت حق بیمه قرارداد ها شامل ارائه خدمات توسط کالا های دانش بنیان می شود؟ یا خیر؟

به طور کلی معافیت حق بیمه قرارداد ها شامل تمامی کالاهای دانش بنیان است. درخصوص کالاهای نوع 1 شامل همه خدمات و بخشهای مختلف قرارداد کالای مورد نظر می شود. اما در خصوص کالاهای نوع 2 صرفا خود کالا مشمول است و خدمات ناشی از آن برای استفاده از این معافیت مورد تایید نیست.

 

47- شرکت ... هستم برای استفاده از معافیت بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران درخواست داده ام و قرارداد مورد درخواست هم در مورد کالای دانش بنیان شرکت می باشد اما درخواست اینجانب رد شده است و دلیل آن دانش بنیان نبودن قرارداد عنوان شده است. لطفا درخصوص علت رد شدن قرارداد بنده توضیح بفرمایید.

باتوجه به بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران تنها موضوعات دانش بنیان می توانند مورد تایید برای معافیت قرار گیرند و در صورتی که به یکی از دلایل زیر امکان دانش بنیان بودن موضوع قرارداد مسجل نباشد، درخواست شما مور تایید قرار نخواهد گرفت.

• موضوع قرارداد حاوی چندین بند باشد که یک یا چند بند در ارتباط مستقیم با موضوع دانش بنیانی شرکت نباشند و مبلغ قرارداد به صورت سر جمع آمده و امکان تفکیک مبالغ به صورت بند به بند وجود نداشته باشد.
• کالای دانش بنیان موضوع قرارداد از نوع 2 بوده و مبلغ تعیین شده برای خدمت ناشی از کالا قابل تفکیک از خود کالا نباشد. چرا که خدمات ناشی از کالا های نوع 2 در رده فعالیت های دانش بنیانی قابل تایید نیست.
• موضوع قرارداد به صورت کلی و مبهم نوشته شده باشد. به گونه ای که ارزیاب پرونده امکان انطباق آن با هیچ یک از کالا های دانش بنیان شده شرکت را نداشته باشد و سند و گزارشی نیز برای شفاف شدن این ابهام موجود نباشد.

 

48- فرایند درخواست معافیت حق بیمه قرارداد موضوع بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران چگونه است؟

(چگونه می توانیم برای قرارداد شرکتمان درخواست معافیت از حق بیمه قرارداد دهیم؟)

جهت ارائه درخواست معافیت به سامانه Reg.Daneshbonyan.ir مراجعه کرده و در بخش حمایت ها بخش معافیت حق بیمه قرارداد را کلیک کنید.

موارد خواسته شده در فرم درخواست را که اعم از موضوع قرارداد، نام کارفرما، تاریخ آغاز و پایان و مبلغ قرارداد است را تکمیل فرمایید. در ادامه فایل تصویر قرارداد و تصویر نامه اتمام را بارگذاری و پس از بازبینی تمامی اطلاعات وارد شده درخواست خود را ثبت نهایی کنید.

درصورتی که انجام قرارداد (یا هریک از فاز های آن که تمام شده باشد و نیاز به اخذ مفاصا حساب داشته باشد) به پایان رسیده باشد، کارفرمای قرارداد نامه ای خطاب به سازمان تامین اجتماعی نوشته و تقاضای ارائه مفاصا حساب برای آن قرارداد در بازه و مبلغ مشخصی می کند. نامه اتمام خواسته شده در بند قبل همین نامه است.

برای آشنایی بیشتر با نحوه تکمیل درخواست می توانید آموزش تصویری نحوه تکمیل درخواست را مشاهده فرمایید. (فایل آموزش تصویری)

 

49- برای ثبت مبلغ قرارداد در سامانه reg.daneshbonyan.ir، مبلغی که در متن قرارداد آمده است عنوان شود یا مبلغی که در نامه اتمام قرارداد از طرف کارفرما اعلام می‌شود؟ (این موضوع به خصوص برای قراردادهایی که افزایش مبلغ داشته باشند دارای اهمیت است)

مبلغ نهایی قرارداد ملاک عمل سازمان تأمین اجتماعی است. نامه تأییدیه معاونت علمی هم بر اساس مبلغ نهایی صادر خواهد شد.

 

50- آیا ضرایب حق بیمه قرارداد ها و در نتیجه معافیت از آن شامل مالیات و عوارض قرارداد نیز می شود؟

خیر. تنها مبلغ مورد تایید برای معافیت و مورد استناد برای سازمان تامین اجتماعی مبلغ نهایی قرارداد قبل از افزودن مالیات و عوارض است.

 

51- آیا برای استفاده از معافیت حق بیمه قرارداد، باید قرارداد تمام شده باشد؟

بله. ملاک برای محاسبه مبلغ تمام شده قرارداد و در نتیجه امکان ارائه مفاصا حساب روی مبلغ مذکور، مبلغ تمام شده نهایی است. لذا تنها درصورتی که کار تمام شده و مبلغ قطعی شده است امکان ارائه معافیت وجود دارد.

 

52- یکی از کارفرمایان درخواست مفاصا حساب کرد. شرکت هم نامه معاونت علمی و فناوری مبنی بر تایید دانش بنیان بودن شرکت و معافیت حق بیمه قرارداد را برای شعبه تامین اجتماعی ارسال کرد. با این حال شعبه مذکور، نامه معاونت را مورد ملاک قرار نداده و ضریب قرارداد را ابلاغ کردند. به شرکت گفتند فرم اعتراض پر کنیم تا در در هیئت های تشخیص مطالبات بررسی شود.سوال این است اگر مبلغ ابلاغ را پرداخت کنیم و بعدا اعتراض را رد کنیم آیا مبلغ پرداختی قابل بازگشت به شرکت است و در دیون ثبت خواهد شد؟ درحال حاضر به مبلغی که نزد کارفرما باقی مانده نیاز داریم و پروسه اعتراض هم قاعدتا طولانی خواهد شد.

بله در صورتی که اجبار به پرداخت مبلغ داشته باشید امکان استفاده از فرآیند اعتراض هست اما باید نامه ای به شعبه ارائه دهید با این عنوان که به این رقم اعتراض دارم اما با توجه به مشکلات کنونی شرکت ناچار به پرداخت هستم.

در خصوص بازگشت مبلغ پرداخت شده نیز احتمال برگشت آن وجود دارد اما باتوجه به طولانی بودن فرایندهای قانونی آن در سازمان تامین اجتماعی، این امر ممکن است مدت ها به طول بیانجامد و احتمال حصول نتیجه مطلوب کم شود. لذا این روش چندان توصیه نمی شود.

 

53- آیا به خدمات آزمایشگاهی دانش‌بنیان معافیت حق بیمه قرارداد تعلق می گیرد؟

به صورت کلی از آنجایی که خدمات آزمایشگاهی جزو فعالیت های عادی شرکت بوده و به نوعی فروش محسوب می شود، بالطبع معاف از پرداخت حق بیمه قراردارد خواهد بود. اما برخی شعبات سازمان تامین اجتماعی این موارد را مشمول دانسته و بابت همه خدمات، حق بیمه قرارداد مطالبه می کنند.

در صورتی که در قرارداد، آزمون ها به تفکیک ذکر نشده باشد یا اصلا قراردادی موجود نباشد، شرکت باید صورت حساب‌های آزمایشات مذکور را که در آن آزمون ها به صورت جزیی ذکر شده باشد، به معاونت علمی و فناوری ارسال کند، امکان استفاده از معافیت حق بیمه قرارداد را دارد.

 روش دیگر ارائه گزارشات فنی در این خصوص است به شرطی که موارد و مبالغ هر آزمایش به تفکیک مشخص باشد.

 

54- درخصوص معافیت حق بیمه قرارداد ذیل بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران ، آیا برای صدور مفاصا حساب از طرف سازمان تامین اجتماعی نیاز به حسابرسی دفاتر شرکت می باشد و یا بدون حسابرسی و با در اختیار داشتن نامه اتمام کار برای مفاصا حساب می توان اقدام کرد؟

کلیه شرکت ها در صورت استفاده از معافیت نیاز به تکمیل فرم تعهد حسابرسی دفاتر نزد شعبه سازمان تأمین اجتماعی دارند که طی ماه های پس از اعطای معافیت انجام خواهد شد. لذا برای درخواست معافیت همان نامه اتمام کار نیز کافی است.

 

55- در صورتی که قراردادی برای انجام کار وجود نداشته باشد، می‌توان بر اساس صورتحساب (صورت وضعیت) از معافیت حق بیمه قرارداد استفاده کرد؟

بله. در صورت ارائه صورتحساب های پروژه، امکان ارائه نامه معافیت حق بیمه قرارداد از سوی معاونت علمی فناوری وجود دارد. قابل توجه است که در این صورت نیز باید نامه اتمام کار از کارفرما اخذ شود.

 

56- آیا برای استفاده از معافیت حق بیمه قرارداد‌ها باید کد پیمان اخذ شود؟ آیا نیازی به پرداخت  لیست بیمه روی پیمان است؟

بله. اخذ کد پیمان برای هر قراردادی که به سازمان تامین اجتماعی برای اخذ مفاصا حساب ارجاع میشود الزامی و به منزله مقدمه تشکیل پرونده محاسبه بیمه قرارداد است. لازم به ذکر است که اخذ کد پیمان الزامی برای ارسال لیست بیمه روی کد پیمان نیست و لذا میتوان کد پیمان را در انتهای قرارداد و هنگام مراجعه برای اخذ مفاصا حساب از شعبه مربوطه گرفت.

میان لیست بیمه کارگاه و لیست بیمه پیمان یک تفاوت وجود دارد و آن این است که لیست بیمه پیمان اجباری نیست ولی لیست بیمه کارگاه اجباری بوده و عدم ارسال آن موجب شمول جریمه میشود.

 

57- اگر تاریخ امضای قرارداد دانش بنیان شرکت پیش از تاریخ تایید شرکت به عنوان دانش بنیان باشد، می‌تواند از معافیت حق بیمه برای قرارداد مذکور استفاده نماید؟

بله. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص چنین قرارداد هایی همکاری لازم را انجام داده و در صورت واجد شرایط بودن قرارداد، نامه معافیت را برای شما صادر خواهد کرد اما امکان اخذ معافیت از شعبات سازمان تامین اجتماعی در چنین شرایطی قطعی نیست.

 

 

 

5-1- دیگر بخشنامه های درآمدی سازمان تأمین اجتماعی

 

58- فرآیند اجرای معافیت قراردادهای پژوهشی در وزارت علوم به چه شکل اجرا و دنبال می شود؟

هر شخصی که ذیل یک قرارداد پژوهشی تقاضای مفاصا حساب از سازمان تأمین اجتماعی می کند، شعبه مذکور برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نامه ای می نویسد و تقاضای استعلام در مورد آن می کند. کارشناس مستقر در معاونت پژوهشی ستاد وزارتخانه صحت ادعای پژوهشی بودن یا نبودن قرارداد را بررسی کرده و پاسخ مقتضی را صادر می کند.

دانشگاه ها هم در این مورد به همین گونه اند و تفاوتی میان آنها و دیگر اشخاص حقیقی یا حقوقی نیست. منتها در سال های گذشته به علت کثرت قراردادهای پژوهشی در دانشگاه ها، وزارت علوم تفاهم نامه ای با تأمین اجتماعی امضا کرده که اگر دانشگاه مجری باشد دیگر نیازی به استعلام نیست و تأییدیه دانشگاه کافی است.

اما این رویه واحد نیست و در برخی موارد شعبات استعلام مورد نظر را انجام می دهند.

 

59- چه شرکت ها و صنایعی مشمول ماده 40 قانون رفع موانع تولید و استفاده از مزایای بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران درآمد هستند؟

 تمامی شرکت های تولیدی، فنی و صنعتی مشمول این قانون هستند. برای شرکت های دانش بنیان نیز ابلاغیه ای جداگانه از سوی سازمان تأمین اجتماعی مبنی بر مشمول بودن ایشان صادر شده است.

 

60- در صورتی که شرکتی دفاتر قانونی برای بازرس تأمین اجتماعی در خصوص ماده 40 قانون رفع موانع تولید ارائه ندهد، حق بیمه قرارداد او چگونه محاسبه می شود؟

از آنجایی که ماده 41 قانون تأمین اجتماعی اختیار اعمال ضریب به تشخیص خود را به سازمان داده، بر اساس نظر کارشناس سازمان و بر اساس متن اجرایی قراردادهای شرکت، ضریبی به تناسب مکانیکی یا غیر مکانیکی بودن بین 7/78 تا 16/67 درصد منظور می کند.

 

61- آیا مطالعات امکان سنجی قرارداد پژوهشی محسوب می شود یا خیر؟

بر اساس نظر کارشناسان سازمان تأمین اجتماعی و با توجه به اینکه مطالعات امکان سنجی ذیل پروژه ای دیگر تعریف می شوند و به تنهایی واجد خروجی و هویتی مستقل از نظر علمی نیستند، لذا این گونه مطالعات در جایگاه بخشی از پروژه های عمرانی یا صنعتی منظور می شوند و از مزایای قراردادهای پژوهشی ذیل بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران نمی توانند بهر مند شوند.

 

62- در بعضی از حوزه های صنعتی مانند حوزه انفورماتیک (ماده 40 قانون رفع موانع تولید و رقابت پذیری و ارتقاء نظام مالی کشور) برای انجام مفاصاحساب، شعبه تامین اجتماعی مجاز به اخذ وجه می‌باشد یا خیر؟ در صورتیکه نباید وجهی دریافت گردد، شرکت باید چه شرایطی را رعایت کند؟

شعب تامین اجتماعی با دریافت حق بیمه پیمان مطابق با بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران نسبت به صدور مفاصا حساب اقدام می نمایند. مطابق با بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران درآمد، تنها در صورتی که پیمانکار دارای کارگاه ثابت باشد و کل موضوع پیمان را در محل کارگاه خود انجام داده باشد، می تواند تقاضای صدور مفاصا حساب از طریق بازرسی و حسابرسی دفاتر قانونی و بدون پرداخت وجه اضافی نماید.

 

63- آیا قراردادهای پژوهشی و تحقیقاتی شامل معافیت و یا تخفیف بیمه تامین اجتماعی می‌شوند؟

خیر. تنها در صورت پژوهشی بودن و اعمال ضریب، بیمه آنها به جای 16/7 درصد ، 7/8 درصد خواهد بود.

 

64- بر اساس بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران مبنای مطالبه حق بیمه در مورد پیمان هایی که دارای کارگاه های صنعتی و خدمات تولیدی یا فنی- مهندسی ثابت می باشند و موضوع اجرای پیمان توسط افراد شاغل در همان کارگاه انجام می شود، بر اساس فهرست ارسالی و بازرسی کارگاه است و از اعمال ضریب حق بیمه جهت قرارداد پیمان معاف می باشند و سازمان تأمین اجتماعی باید مفاصا حساب این گونه پیمان ها را صادر کند. آیا این معافیت به همه شرکت‎ها تعلق می‌گیرد؟

خیر. منحصرا درمواردی که شرایط اجرای قرارداد انطباق کامل با ضوابط مقرر در بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران  داشته باشد.

 

65- کدام شرکت‌ها از معافیت مرتبط با ماده کارگاه ثابت برخوردار می‌شوند؟ و آیا مشکلی برای کارکنان پاره وقت و تمام وقت این شرکت‎ها در صورت استفاده از این ماده پیش می‌آید؟

شرکت های مشمول بخشنامه مذکور (بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران) می توانند از مزایای آن استفاده نمایند. این موضوع ربطی به کارکنان ندارد.

 

66- حق بیمه قراردادهایی که بخشی از آن مربوط به تامین مواد اولیه و بخشی دیگر مربوط به هزینه دستمزد است به چه صورتی محاسبه می‌شود؟

برای قراردادهای پیمانکاری مطابق با بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران درآمد سازمان تامین اجتماعی، در صورتی که هزینه های پیمان تنها شامل دستمزد باشد، مشمول نرخ 16/67 درصد و در صورت استفاده از مواد و مصالح (مواد اولیه) برای انجام پیمان، مشمول نرخ 7/8 درصد خواهد بود. البته این ضرایب مطابق با بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران ، استثنائاتی هم دارد.

برای قراردادهای منعقد شده با اشخاص حقیقی نیز در صورتی که شخص حقیقی دارای تیم کاری باشد، باید همانند فوق برای دریافت مفاصا حساب اقدام و به کارفرما تحویل نماید و در صورتی که کار شخصا توسط یک نفر انجام شود، در صورتی که موضوع پیمان معنی کارمندی به ذهن متبادر نسازد، می تواند بدون پرداخت وجه، درخواست مفاصا حساب از سازمان تامین اجتماعی نماید.

 

67- در صورتی که به رای و نظر شعبه در خصوص بدهی ها و جرایم اعتراض داشته باشیم، برای مراجعه به هیئت های تشخیص چه تسهیلات و کمک هایی از سوی معاونت علمی و فناوری ارائه می‌شود؟

در این خصوص پیشنهاد می شود از ظرفیت مشاوره به خصوص مشاوره حضوری حوزه بیمه و مالیات در سایت bizservices.ir  استفاده بفرمایید. در خصوص نحوه دفاع و نوشتن لایحه دفاعیه نیز با شما همکاری مقتضی صورت خواهد گرفت.